مدل رابطه همکاری میان سازمانی برای بهبود عملکرد زنجیره تامین در صنعت فرش ماشینی ایران

همکاری با رقابت منافات ندارد. مواردی مثل پیچیدگی دنیای کسب و کار، تحولات اقتصادی، شدت رقابت، تکنولوژی های جدید و سرعت تغییر نیازهای مشتریان، سازمانهای کنونی را مجبور ساخته تا به سمت اقتصادهای مبتنی بر شبکه روی آورند و از مزایایی چون جریان سریع اطلاعات، تصمیم گیری گروهی، هماهنگی هرچه بیشتر با شرکای تجاری و همه جانبه نگری بهره گیرند. مدیریت زنجیره تامین می تواند منبعی برای مزیت رقابتی باشد. تحقیقات اخیر نشان می دهند، عملکرد زنجیره های تامین تا کنون که بیست سال از مفهوم مدیریت زنجیره تامین می گذرد، ضرورتاً بهتر از گذشته خود نشده اند. مدیریت و عملکرد موثر زنجیره تامین بیش از پیش به عنوان عوامل حیاتی در دستیابی به مزیت های رقابتی شرکتها شناسایی می شوند. در این پژوهش سعی شده است برای بهبود عملکرد زنجیره تامین از نقطه نظر رابطه همکاری میان سازمانی، مدلی ارائه شود. در همین راستا رابطه در زنجیره تامین و رابطه همکاری میان سازمانی به عنوان بهبود دهنده مدیریت و عملکرد زنجیر تامین مورد بررسی قرار گرفته اند. ارتباطات جوهر زندگی سازمانی است. در این گستره، ارتباطات را می توان به طور کلی به اشتراک گذاشتن زمانمند اطلاعات رسمی و غیر رسمی با شرکا تعریف نمود. روش تحقیق کلی در پژوهش حاضر، توصیفی-همبستگی است. این پژوهش از نظر هدف تحقیق، کاربردی است. چراکه هدف این تحقیق، بهبود عملکرد زنجیره تامین و توسعه دانش کاربردی مدیریت ارتباطات در مدیریت زنجیره تامین است. قلمرو زمانی این تحقیق سالهای 1388 و 1389بوده و شامل زنجیره هایی است که در طول 40 سال گذشته در زمینه تولید فرش ماشینی در ایران شروع به فعالیت کرده اند. قلمرو مکانی تحقیق نیز شرکت های تولید کننده در زنجیره تامین فرش ماشینی ایران بوده است. روش گردآوری داده ها در این پژوهش، کتابخانه ای-میدانی است. برای بررسی روایی متغیرها و اندازه گیرنده ها از مصاحبه های ساخت یافته در محدوده جامعه آماری خبرگان اول استفاده شده است. همچنین جمع آوری داده های اولیه با استفاده از ابزارهای پیمایش مانند مشاهده، مصاحبه و توزیع پرسشنامه های باز و بسته در میان اعضای جامعه آماری خبرگان دوم صورت پذیرفت. به منظور پاسخگویی به سوال اصلی تحقیق، ابتدا از طریق مطالعه تحقیقات پیشین، پژوهش ترکیبی و تحلیل عاملی اکتشافی، متغیرهای فرعی و متغیرهای مشاهده گر رابطه در زنجیره تامین، همکاری میان سازمانی و عملکرد زنجیره تامین استخراج شدند. سپس فرضیات اصلی تحقیق که شامل ارتباط مثبت و معنی دار بین مجموعه متغیرهای رابطه در زنجیره تامین، مجموعه متغیرهای رابطه همکاری میان سازمان و مجموعه متغیرهای عملکرد زنجیره تامین هستند، از طریق تحلیل عاملی تاییدی، تحلیل مسیر و مدلیابی معادلات ساختاری بررسی شدند. فرضیات فرعی تحقیق که تاثیر متغیرهای فرعی بر یکدیگر بوده اند نیز از طریق تحلیل مدل جزئی تحقیق مورد بررسی قرار گرفتند. به جز دو فرضیه فرعی، تمامی فرضیات فرعی و اصلی تحقیق تایید شدند. این پژوهش دارای سه جامعه آماری است: 1-جامعه آماری پژوهش ترکیبی؛ شامل کلیه مقالاتی است که با هدف شناسایی متغیرها و شاخصهای رابطه خریدار-تامین کننده، رابطه همکاری میان سازمانی و عملکرد زنجیره تامین نوشته شده اند. 2-جامعه آماری خبرگان اول؛ اعضای این جامعه را اساتید رشته های مدیریت صنعتی و مهندسی صنایع که دارای تخصص در زمینه مدیریت زنجیره تامین باشند، تشکیل داده اند. 3-جامعه آماری خبرگان دوم؛ شامل کارشناسان ارشد و متخصصان مرتبط با زنجیره تامین فرش ماشینی ایران می باشند. اندازه نمونه آماری اخذ شده از جامعه آماری پژوهش ترکیبی، 136 مورد بوده است. در این بخش تمامی جامعه آماری مورد بررسی قرار گرفته است. همچنین اندازه نمونه آماری از جامعه آماری خبرگان اول، شامل افراد در دسترس و پنج نفر بوده است. اندازه نمونه آماری اخذ شده از جامعه آماری خبرگان دوم، 150 نفر است. با توجه به تعداد 11 تایی عوامل و 50تایی متغیرهای مشاهده گر، حداقل نمونه آماری برای تحقیق حاضر 100 می باشد. اما برای دستیابی به نتایج مطمئن و معتبر از نمونه ای بزرگتر استفاده شده است. یافته اصلی این تحقیق مدل رابطه همکاری میان سازمانی در زنجیره تامین و کاربرد آن در صنعت فرش ماشینی ایران است. همچنین ارتباطات موجود در این مدل بیانگر رابطه مثبت و معنی داری میان رابطه در زنجیره تامین، رابطه همکاری میان سازمانی و عملکرد زنجیره تامین می باشد. در نهایت پیشنهادات اجرایی و تحقیقاتی ارائه شده است. این پیشنهادت می تواند در ادامه مسیر علمی و کاربردی تحقیق حاضر مفید واقع شود.